Na de eerste aflevering van het nieuwe programma ‘Geraldine en de vrouwen’, staat de telefoon van presentatrice Geraldine Kemper (30) dagenlang roodgloeiend. In de serie volgt ze zes vrouwen die intensieve therapie ondergaan in Kroatië om het trauma dat ze overhielden aan seksueel geweld te behandelen. Nooit eerder heeft een programma van haar hand zoveel losgemaakt bij het publiek, maar ook bij haarzelf. ‘Het is doodeng hoeveel vrouwen zich identificeren met de slachtoffers uit het programma.’
Als Geraldine op 19-jarige leeftijd deelneemt aan het programma ‘Sterretje Gezocht’ is haar wereld – zoals ze zelf zegt – nog klein. ‘Ik was 19 toen ik begon en door het programma Spuiten & Slikken kwam ik meteen álles te weten over seks, althans dat dacht ik. Gaandeweg leerde ik om mij heen kijken en zag ik ook de gevaren die seks met zich mee kan brengen.’ Elf jaar later gebruikt ze haar invloed om het taboe rondom seksueel overschrijdend gedrag te doorbreken. Dat taboe kan leiden tot ernstige misdrijven, maar begint ook al bij verbale intimidatie op straat en online.
Als ik op een zonnige ‘semi intelligente-lockdowndag’ Geraldine Kemper bel neemt ze vrolijk de telefoon op. Op de achtergrond, lees: voorgrond, hoor ik een kerkklok fanatiek twaalf uur slaan. ‘Wacht even hoor, sorry ik sta ook echt pal onder de Westertoren. Ik ga even opzoek naar een rustige plek. Gaat alles goed met je? Leuk dat we elkaar eindelijk spreken!’ Geraldine klinkt als de vriendin die je lang niet meer hebt gesproken en met wie het de hoogste tijd is om goed bij te praten.
Gefeliciteerd met je programma en alle lovende reacties, hoe kijk je nu terug op de eerste twee uitzendingen?
‘Het zijn bizarre en bijzondere weken! Ik heb nog nooit een programma gemaakt dat zoveel teweeg heeft gebracht. De hele dag door beantwoord ik via Instagram berichten van mensen die dezelfde ervaring delen of iets anders heel heftigs hebben meegemaakt. Dat is précies wat ik wilde bereiken. Door de verhalen van deze krachtige vrouwen uit te zenden op televisie durven ook andere vrouwen nu actie te ondernemen.’
Is het niet juist ook heel erg naar dat zoveel vrouwen je berichten? Dat laat ook de omvang van het probleem zien.
‘Het is doodeng… Echt waar, het is doodeng hoeveel berichten ik heb gehad. Vrouwen voelen zich eindelijk gezien en gehoord. Terwijl dit niet eens hun eigen verhaal is, maar dat doet er dus niet toe. Ze herkennen zich in de verhalen van anderen.’
De cijfers liegen er niet om: een op de vijf vrouwen en een op de zestien mannen te maken gehad met seksueel geweld. Waar ligt het grootste probleem?
‘Het grootste probleem is dat het niet een onderwerp is waar we het graag met z’n allen over hebben. Kinderen moeten al op jonge leeftijd leren dat ze de baas zijn over hun eigen lichaam.’
En dan roept Geraldine uit het niets door de telefoon: ‘Zat u nu ECHT aan mijn kont? Meneer wie denkt u dat u bent?’ Middenin het interview wordt Geraldine op straat onverwacht in betast. Ze klinkt enigszins van slag en stomverbaasd: ‘Ik vind het gewoon echt bizar dat dit nu gebeurt terwijl wij het notabene hebben over dit onderwerp.’ Ook ik ben er even stil van. In Amsterdam krijgt 51 procent van de vrouwen te maken met straatintimidatie. In de leeftijdscategorie 15-34 jaar is dit zelfs 81 procent. Helaas zijn de cijfers in Amsterdam niet uniek, het is een landelijk probleem. Het voelt ongemakkelijk om haar vanaf de andere kant van de telefoon niet te kunnen helpen. ‘En weet je wat zo stom is?’, vervolgt Geraldine. ‘Hij zegt: ‘Het was gewoon m’n jas, ik deed niks verkeerd.’ En ik begin meteen aan mezelf te twijfelen.’ Het valt even stil aan de andere kant van de lijn. ‘Jeetje, dan denk ik: hoe vaak durven vrouwen zoiets niet te zeggen omdat ze toch niet worden geloofd?’
Hoe vaak durven vrouwen zoiets niet te zeggen?
‘Heel vaak. Ik denk sowieso dat we al van jongs af aan moeten leren om onze grenzen aan te geven. En dat ook aan te voelen. Je moet niet ‘nee’ horen, je moet ‘ja’ horen.’
Als je grenzen aangeeft, kunnen mensen zich daarbinnen vrijuit bewegen. Het klinkt zo simpel. En toch is het aangeven van grenzen niet altijd even makkelijk. Onderzoek wijst uit dat dat 70 procent van de slachtoffers van verkrachting niets doet, als het ware verlamd van angst, waardoor geweld niet eens nodig is. Geraldine licht toe: ‘Als iemand niks zegt – bevriest – dan is er ergens iets niet goed. We moeten inzien dat freezen ook een lichamelijke reactie is. Daarnaast zie ik zie heel veel mensen die victim blamen: ‘Hoezo zat je in die situatie? Heb je dat niet zelf veroorzaakt?’’
Is dat jou ook wel eens verweten? Dat je zelf dingen zou hebben uitgelokt?
‘Nee, ikzelf heb op dat gebied niets mee gemaakt wat te vergelijken is met wat de deelnemende vrouwen in het programma.’
Maar het probleem ontstaat ook al bij verbale intimidatie op straat en online.
‘Ja, ook online komt dit veel voor. Af en toe denk ik: ‘joh hou je bek, waar heb je het over?’ Mag ik niet meer in m’n bikini op mijn Instagram verschijnen omdat ik inhoudelijk sterke programma’s wil maken? Tuurlijk wel! Het probleem ligt niet bij de vrouw, het systeem moet veranderden. Je kunt beide zijn: inhoudelijk een goede presentator én een knappe vrouw. Het is jammer dat mensen mij zien als een ‘popje’, maar ik zou het nog kwalijker vinden als dat zou inhouden dat ik moet veranderen wie ik ben.’
Het is jammer dat mensen mij zien als een ‘popje’, maar ik zou het nog kwalijker vinden als dat zou inhouden dat ik moeten veranderen wie ik ben.’
Hoe ga jij zelf om met die vooroordelen? Het lijkt alsof het je niks uitmaakt. Ik kan me voorstellen dat veel – met name jonge vrouwen – deze vooroordelen herkennen.
‘Dat is ook wel een beetje mijn karakter. Iedereen heeft een mening en niet iedereen gaat altijd van je houden. Mensen zullen altijd vooroordelen hebben, jaloers zijn, het je niet gunnen. Ik ben door de jaren heen echt wel harder geworden. Als mensen het lastig vinden dat ik praat over seksueel overschrijdend gedrag, dan ontvolgen ze me toch gewoon. Dit is wie ik ben en dat hebben mensen te accepteren. Daarnaast heb ik vet goede vrienden om mee heen, zij maken dat ik de kritiek aankan. Alhoewel, ik zal ook niet zeggen dat het altijd makkelijk is. Ik vind het soms ook gewoon kut dat het niet gaat om het programma waar ik al 1,5 jaar mee bezig ben, maar om hoe ik eruitzie.’
Ik kan me zo voorstellen dat veel mensen naar je kijken en denken: had ik maar zoveel lef als haar. Is het zo makkelijk: slechts een kwestie van lef hebben?
‘Haha nee! Het is vet lastig… wees trots op jezelf want daardoor durf je eerder op de voorgrond te treden. Daarnaast vind ik het nog steeds doodeng om voor een groep mensen te praten.’ Wanneer Geraldine de eerste aflevering van het seizoen kijkt met de deelnemers en hier vooraf een woordje moet doen is dat ontzettend spannend. ‘Ik ga dan zweten en mijn hartslag gaat omhoog. Het is niet dat ik dat opeens allemaal durf. Ik heb een periode veel dagvoorzitterschap gedaan maar ik doe dat gewoon niet meer.’ Het brengt te veel spanning met zich mee.
Geraldine Kemper die het eng vindt om te presenteren… Ik ben nog even sprakeloos. We hangen al bijna op terwijl ik het gevoel krijg dat we nog wel uren door zouden kunnen praten. Over de man die precies tíj́dens dit interview haar betast bij haar kont op straat: ‘ja, ja het gaat wel hoor maar ik ben er wel echt van geschrokken!’ en over de lange weg die we nog hebben te gaan in een gezonde relatie op het gebied van seksuele grensoverschrijding: ‘maar het begin is er en het programma geeft me écht hoop!’
We hangen echt op. Als covid-19 er niet was geweest, zou ik Geraldine nu een ontzettend grote knuffel hebben gegeven. Met mijn hoofd nog bij het gesprek laat ik een cupje in het Nespressoapparaat vallen en staar naar de koffie die druppelsgewijs maar zelfverzekerd tevoorschijn komt. Het gesprek met Geraldine doet me denken aan een quote van Anne Frank, die ik eerder dit jaar al eens opschreef. Ik weet wat ik wil, heb een doel, heb een mening, heb een geloof en een liefde. Laat me mezelf zijn, dan ben ik tevreden. Ik weet dat ik een vrouw ben, een vrouw met innerlijke sterkte en veel moed.
