Voor het maken van mijn feministische voornemens dook in de archieven in en ging ik het gesprek aan met Feminer vrouwen. Hoe ontwikkelde zij zich in hun feminisme in 2023, en welke voornemens nemen zij mee naar 2024? Met deze zeven voornemens ga jij ook het nieuwe jaar strijdbaar in!

Geef de ruimte om te falen & leren

Het eerste voornemen haal ik uit het interview met PvdA-senator Mei Li Vos. Velen zien vrouwen automatisch als ongeschikt, en vrouwen moeten aan een hele waslijst aan eisen voldoen om wél geschikt te zijn. Maar, zegt Mei Li, “we moeten naar een situatie waarin van vrouwen en mannen hetzelfde wordt verwacht. En we moeten naar een situatie waar aan iedereen ruimte wordt gegeven om te falen en weer op te krabbelen”. 

Het toestaan van falen gaat wel lukken. Mijn optimisme en ik geven mezelf en anderen al snel veel ruimte om fouten te maken. Mijn basishouding is: Waarom zou het de volgende keer, met wat zelfreflectie en finetuning van het proces, niet moeten lukken? 

In het nieuwe jaar neem ik me wel voor om te leren wanneer anderen mij deze ruimte niet gunnen. Tijdens het studeren merk ik bijvoorbeeld dat niet elke docent hetzelfde naar andermans falen kijkt. Tijdens een reflectiesessie na een wat minder geslaagd project, zette ik uiteen wat ik een volgende keer beter had kunnen doen om de gemaakte fouten te kunnen voorkomen. Maar in plaats van dat mijn begeleiders me vertelden wat ik wel moest doen, bleven ze hangen in het aankaarten van alles wat ik niet had moeten doen. En bleven ze herhalen dat ik dat alles vanaf het begin al direct goed had moeten doen. Maar ja, als ik dat had geweten, had ik het toch nooit gedaan? 

Ik trek in ieder geval een les uit die situatie. Voor komend jaar hou ik mijn oren open voor deze niet constructieve opmerkingen en zorg ik ervoor dat ik een omgeving creëer waar iedereen mag falen én leren. 

Spreek anderen aan op seksisme 

Ken je dat? Iemand maakt een seksistische opmerking en je laat het gaan, maar als je er achteraf nog eens over nadenkt, geeft het een naar gevoel. Toch is het lastig om er altijd op te reageren. Ik krijg dan bijvoorbeeld vaak het gevoel dat ik me onnodig boos maak over een opmerking die de ander ‘niet zo had bedoeld’, en dat kost energie.

Ook al is het lastig, ik heb als voornemen om vaker iets van dit soort opmerkingen te zeggen! Hoe pak je dit aan? Seksisme benoemen kan namelijk voor ongemak zorgen, waar je niet altijd zin in hebt. Hiervoor gebruik ik de vier tips uit het artikel over reageren op seksistische onderwerpen: communiceer non-verbaal, bevraag de opmerking (niet de persoon), blijf kalm en wees voorbereid! 

Een persoonlijk verhaal om je te inspireren! Zelf vind ik het belangrijk om kritisch te zijn op seksisme en stereotyperingen op sociale media en in films en boeken. Met m’n vader kijk ik wel eens ‘mannen-films’: onder andere The Godfather, L.A. Confidential en – een van m’n favoriete films – Goodfellas. En hoewel ik vaak van dit soort films geniet, erger ik me aan hoe vrrouwen erin zijn afgebeeld: op de achtergrond, aanwezig door hun relatie met een man en naar voren gehaald wanneer een man tot een emotionele climax moet komen (ik kijk naar jullie, The Gentlemen en Bullet Train! Maar ik dwaal af). Hier wijs ik mijn vader op.

Ik merk nu dat mijn vader zélf dit soort vrouwelijke personages opmerkt én aanwijst wanneer we onze zoveelste drugs-maffia-pistool-mannenfilm kijken. Het opmerken van seksistische en stereotyperende aspecten in films en televisie, zonder het hele verhaal direct weg te zetten als puur seksisme, heeft dus daadwerkelijk effect op het creëren van bewustzijn bij je naasten! 

Blijf hoopvol & vier succes! 

Ik weet nog dat ik het afgelopen jaar las over stagnatie van de vrouwenemancipatie en dat steeds meer landen het recht en de toegang tot abortus beperkt. Je kunt je zo snel moedeloos voelen wanneer je je erg verdiept in discriminatie, of wanneer je je altijd strijdbaar stelt tegen seksistische opmerkingen en beleid. Maar als je even terugkijkt naar wat er allemaal is bereikt door en voor vrouwen, waarom zou de volgende stap zetten dan niet mogelijk zijn? Blijf dus hoopvol en vier wat er allemaal is bereikt, lang of kort geleden!

Dit voornemen haal ik uit de feministische lessen die oud-redacteur Ghislaine Aouragh in haar twee jaar tijd bij Feminer zijn bijgebleven: “Het is soms lastig om dat moedeloze gevoel opzij te zetten. Het is dus ook belangrijk om even stil te staan bij de successen, hoe groot of klein ook.” 

Als we alleen naar de afgelopen jaren kijken: abortus is in 2023 gedecriminaliseerd in Mexico, de genderkloof in arbeidsparticipatie is in de meeste EU-landen gedaald en Barbie is de eerste film die door een vrouw geregisseerd is en een miljard heeft opgebracht.

Blijf hoopvol en vier wat het feminisme heeft bereikt!

Het pessimisme in nieuwsberichten en gesprekken over feminisme met voor- of tegenstanders over de positie van vrouwen, drukken weleens mijn eeuwige optimisme over de wereld in een donker en duister hoekje. Tijd om me ertegen te verzetten! Want hoe kan jij je  inzetten voor een betere toekomst als je daar niet in gelooft? Dus vier de successen – klein of groot – die het feminisme heeft bereikt. Dus: heb je één vriend overtuigd van het bestaan van de gender pay-gap, één keer aan je collegas verteld dat je ongesteld bent, of één vrouw overtuigd om te solliciteren voor die baan waar ze dacht niet geschikt voor te zijn; tijd voor een feministisch feestje!

Zet je in voor iedereens vrijheid

Niet iedereen ervaart alleen obstakels vanwege hun vrouw-zijn en de laatste tijd is daar meer aandacht voor vanuit intersektioneel feminisme. Je culturele achtergrond, seksuele geaardheid en sociaal-economische positie dragen ook bij aan hoe je seksisme ervaart. Sommigen zeggen daarom ook dat feminisme alleen intersectioneel kán zijn. Die bewustwording maakt het feminisme opener en bewuster voor andere vormen van discriminatie die seksisme in de hand kunnen helpen.

Bahareh Goodarzi – gepromoveerd verloskundige – pleit in haar interview met Feminer voor het belang hiervan: “Je kunt bijvoorbeeld niet zeggen dat je voor de emancipatie van vrouwen staat, terwijl homofobie en racisme je niet uitmaken. Je kunt niet alleen staan voor de vrijheid van jezelf en degenen die op jou lijken ten koste van anderen.” 

Stel je dus open voor de ervaringen van anderen die jijzelf niet direct herkent, en weet dat er voor jouw ervaringen met meerdere vormen van discriminatie ook ruimte is binnen het feminisme!

Voor jouw ervaringen met meerdere vormen van discriminatie is er ook ruimte in het feminisme.

Doe iets niet alleen omdat het van je verwacht wordt

De meest terugkomende les van de rolmodellen? : Doe wat je zélf wilt en laat je niet leiden door wat anderen van je verwachten! Bevraag de normen als het gaat om hoe je je leven vormgeeft. Volg je eigen instinct en laat je niet tegenhouden door verwachtingen van anderen!

Elske Doets – oprichtster van Young Lady Business Academy – licht dit uit als het gaat om vrouwelijke ambitie: “Als je iets gaat doen, volg dan echt dat stemmetje in je buik. Doe niet wat andere mensen van je verwachten.” En Bahareh Goodarzi haalt een voorbeeld aan over het moederschap: “Doe vooral geen dingen die van je worden verwacht als vrouw, omdat je denkt zonder geen volwaardig onderdeel van de samenleving zult zijn. Heb je echt een kinderwens, of heb je vooral het gevoel dat je aan een bepaalde verwachting moet voldoen?” 

Voor volgend jaar neem ik zelf voor deze les mee te nemen als het gaat om m’n studie. Velen herkennen waarschijnlijk de druk die vaak met studeren gepaard gaat. Zo snel mogelijk klaar zijn, duizend stages doen, hoge cijfers krijgen en dit alles zonder een burn-out te krijgen. Zo gepiept, toch? Maar wie zegt dat jij het óók op deze manier moet doen, of wilt doen? Komend jaar ga ik zelf in ieder geval de tijd nemen om dingen op mijn manier te doen en mijn eigen weg te banen. Jij ook?

Zet je in voor je idealen

Uit de recap van de Feminer Connect over Vrouwelijk Leiderschap afgelopen oktober haal ik deze les: zet je in voor je idealen. Dit haal ik vooral uit de woorden van Fonda Sahla. Haar strijd voor meer rechtvaardig onderwijs in haar wijk heeft haar uiteindelijk in de Tweede Kamer gebracht. En met haar inzet voor rechtvaardige geboortezorg heeft Bahareh Goodarzi zich tot een positie gewerkt waarin ze invloed kan uitoefenen op het beleid hierover. 

En als je je qua carrière nog niet op zo een positie bevindt; loop mee met protesten, zoals de Feminist March of lid worden van een Feminer team! Het is dus helemaal niet nodig om je idealen en overtuigingen opzij te zetten om hogerop te komen. De meeste vrouwen die Feminer het afgelopen jaar sprak zijn juist verder gekomen door dichtbij hun overtuigingen te blijven. Ik neem dit dus ook mee als een van mijn voornemens: zet je in voor je idealen, daarmee kom je verder! 

Educate yourself!

Uit mijn gesprekken met Feminer-vrouwen over hun feministische ontwikkeling en voornemens, kwam er één voornemen heel sterk naar voren: Educate yourself! Eva Metselaar, die actief was bij het Social Media & Marketing Team van Feminer, zegt hier het volgende over: “Raadpleeg meerdere bronnen bij het vormen van je mening om tunnelvisie en blinde vlekken zo veel mogelijk te voorkomen. En ga in gesprek met vrienden, feministisch of niet. Vrienden die misschien alles ‘wel best’ vinden, kan je hiermee aan het denken zetten! Hou hierbij een open blik: als iemand  ergens een andere kijk op heeft, kan het heel interessant zijn om ook daarover te praten.”

Van mijn mede-redactieleden hoorde ik hetzelfde. Dompel jezelf onder in feministische literatuur en vrouwelijke schrijfsters, verdiep je in verhalen van vrouwen en raadpleeg artikelen over feminisme en vrouwenrechten. Het Online Magazine van Feminer is bijvoorbeeld een goede start!

Tot volgend jaar! 

Uit de artikelen van 2023 en de tips van mede Feminer-vrouwen bouw ik een aardige verzameling aan feministische voornemens voor 2024. Nu volgt alleen nog de grootste uitdaging; me daadwerkelijk aan m’n opgestelde voornemens houden. De gemiddelde voornemens houden namelijk minder dan vier maanden stand. Maar met genoeg toewijding en steun van de vrouwen om me heen heb ik alle vertrouwen dat het mij – en jullie – zeker gaat lukken. Dus alvast fijne feestdagen én een gelukkig feministisch Nieuwjaar!