✉️ info@feminer.nl

Ons enige recht is het aanrecht: de ‘tradwife’ paradox

Home > Magazine > Ons enige recht is het aanrecht: de ‘tradwife’ paradox
Tradwives kiezen voor een onderdanig leven. Zijn zij een voorbeeld van vrouwelijke keuzevrijheid of een feministische nachtmerrie?

Door Nuhamin Valk

Nuhamin is student Biomedische Technologie. Uit haar interesse voor wetenschap, cultuur en media probeert ze aandacht te scheppen voor gelijkheid in die velden.

26 februari 2024

by | 26 februari 2024

Scroll een half uur en je komt ze geheid tegen: tradwives. Ultra-vrouwelijke, ultra-conservatieve vrouwen die kiezen voor een terugkeer naar de normen en waarden die we in de jaren 50 en 60 zouden hebben gehad.
Tradwives documenteren hun leven achter het aanrecht en onder het gezag van de man uitgebreid. En met hun eindeloos gelukkige day-in-the-lives, gefilterde foto’s van hun kinderen en ‘inspirerende’ beschrijvingen vertellen ze jou: ‘Het leven van een tradwife is geweldig, doe het ook!’
Naast veel lof van gelijkgestemden krijgen de tradwives bakken kritiek over zich heen. Door financieel afhankelijk te zijn van hun partner hebben ze minder autonomie over hun eigen leven en kunnen ze vast komen te zitten in onveilige situaties. Ook willen tradwives terugkeren naar een tijd waar ze een onrealistisch en geromantiseerd beeld van hebben en veroordelen ze de vrijheden waar feministen eeuwen voor hebben gevochten.
Toch wil ik het nu niet hebben over deze aspecten van tradwives, maar over de ideologie die de pijler vormt van deze beweging. Want achter die mooie plaatjes en idyllische day-in-the-life video’s zit een verborgen boodschap: het idee dat vrouwen zich moeten onderwerpen aan mannen. En dit keer zijn het vrouwen zelf die dit idee verkondigen. Maar waarom is dit zo schadelijk? En waar komt dit idee van vrouwelijke onderdanigheid vandaan? Ik zocht het voor je uit.

De geboorte van de tradwife

Laten we even teruggaan naar het begin: waar komen tradwives eigenlijk vandaan? Waar een emancipatiebeweging zoals het feminisme opkomt, komt ook altijd een anti-reactie. Ultra-conservatieven en anti-feministen hebben altijd bestaan. Vrouwen die de keuze maken om thuis te zijn bij hun kinderen ook. Wat onderscheidt hen dan van ‘tradwives’? Waarom moeten we het precies over hen hebben?

De term tradwife – een afkorting voor traditional wife –  is ontstaan in de manosphere, een verzamelnaam voor mannelijke online gemeenschappen die onder andere het feminisme zien als een bedreiging voor de positie van mannen. De manosphere verzet zich om deze reden fel tegen feministische bewegingen en initiatieven. De populariteit van deze groepen, die al sinds het begin van deze eeuw bestaan, groeide onder andere als reactie op de Me Too-beweging.
In de manosphere vergelijken mannen vaak ‘goede, traditionele’ vrouwen met ‘slechte, moderne feministen’. Zo vaak zelfs, dat een afkorting nodig bleek te zijn: de term tradwife was geboren. Op die manier groeide uit de manosphere de momosphere, een verzameling online pagina’s en accounts waar het moederschap centraal staat, en dan vooral het ‘traditionele’ moederschap. In de momosphere is weinig ruimte voor vrouwen die zowel voor het moederschap als voor buitenshuis werk kiezen. Daarbij zijn veel aspecten uit de manosphere terug te vinden in de momosphere: (extreem-)rechtse ideologieën, conservatisme en anti-feminisme.
En hoewel tradwives en de momosphere hun oorsprong kennen in de VS, berichten Nederlandse media de laatste tijd veel over Nederlandse tradwives. De Volkskrant wijdde er een artikel aan, Brandpunt maakte een docuserie over het onderwerp en het online NPO-programma Spot On interviewde een tradwife over haar opvattingen. En allemaal waren ze het met elkaar eens: het beste wat een vrouw voor haar gezin en dus ook voor haarzelf kan doen, is het huishoudelijke werk en de zorg. Vrouwen horen volgens hen niet te werken en mannen horen hun te leiden.

Onderdanigheid

Ik heb geen problemen met de beslissing van een vrouw voor een leven als huisvrouw of thuisblijfmoeder. Ja, het gaat wel gepaard met economische risico’s die vooral bij de vrouw komen te liggen, maar er is niet altijd ruimte om een andere keuze te maken. Maar tradwives nemen deze rollen op zich uit onderdanigheid naar hun man; ze zijn onderworpen aan hem en dienen hem.

Dit is niet mijn eigen invulling op tradwives, dit is wat ze zelf zeggen over de rol van de vrouw. Vrouwen horen zich te onderwerpen aan hun man en hij is de leider en het hoofd van het gezin. Alle vrouwen in de Brandpunt-documentaire zeggen dat ze een leider zoeken in een man, dat hij het laatste woord heeft als het gaat om familiezaken. Hun volledige autonomie komt zo in de handen van hun man.

De tradwives nemen de traditionele rolverdeling uit de jaren ‘50 als einddoel: een vrouw met een eeuwige glimlach bakt een taart terwijl manlief rustig de krant leest. Ultiem huiselijk geluk. En een illusie. Dit was namelijk ook de tijd van beperkte mogelijkheden voor vrouwen buiten hun rol als echtgenote en moeder, geen recht op bezit en de tijd waarin echtelijke verkrachting nog niet werd erkend (dit is pas sinds 1991 strafbaar!).
Deze eeuwige, eindeloze dienstbaarheid is wat de ideeën van tradwives en de manosphere zo schadelijk maakt. Vrouwen zijn de facto onderdanig, handelingsonbekwaam en niet in staat om hun eigen keuzes te maken. Hun waarde hangt af van hun schoonheid, hun familie en bovenal, van mannen. Dit idee gaat al eeuwen mee en komt zowel terug in religieuze teksten als in wetenschappelijke literatuur. En dit is ook precies het idee dat tradwives ons met hun mooie posts en filmpjes presenteren als een onschuldige ‘redding’ van het feminisme.

De vrouw, de ander

Voor mij is het lastig om beheerst te reageren op de aantijgingen vanuit de tradwives en de manosphere – dat vrouwen an sich niet voldoende zijn en dus moeten dienen. Het voelt raar om te moeten beargumenteren waarom jij ertoe doet, waarom jij zelf mag kiezen over jouw leven en waarom jij het recht hebt – zoals mannen dat hebben – om zelfvervulling te vinden op welke manier je dat ook maar zou willen, in plaats van vast te houden aan dat via een mannelijke partner en een gezin de enige weg tot compleetheid is.

Gelukkig zijn er door de geschiedenis heen vele vrouwen geweest die het autonome bestaansrecht van vrouwen succesvol hebben beargumenteerd. De invloedrijkste daarvan is Simone de Beauvoir, filosofe en existentialist. In ‘De tweede sekse’ beschrijft zij hoe door de geschiedenis heen mannen alleen zichzelf menselijkheid toekennen. Vrouwen definiëren ze dan alleen in verhouding tot hunzelf. Vanuit deze relatie, zegt De Beauvoir, definieert de maatschappij vrouwelijkheid: zacht, verzorgend, passief, en vooral onderdanig.
Zulke “mythen over vrouwelijkheid” jagen vrouwen het huwelijk en moederschap in, in plaats van ze aan te moedigen om “vrij, feilbaar en een volledig mens” te zijn. Daardoor moeten vrouwen hun bestaan verantwoorden via hun liefde naar anderen, in plaats van via hun daden, wat mannen wél kunnen doen. De Beauvoirs meest befaamde uitspraak is dan ook “Je bent niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt”.

Dit idee zie je direct terug in de beschrijving van vrouwen door tradwives: vrouwen zijn allereerst dochters-van, daarna echtgenotes-van wanneer hun vader ze weggeeft en eindigen in het ideale geval ook nog als moeders-van. Vrouwen zijn altijd ‘van’ iemand anders. De Beauvoir beschrijft dan ook hoe de vrouw altijd ‘de ander’ is naast, na en van de man.

Feministe Carole Pateman, schrijfster van ‘The Sexual Contract’, beschrijft dit beeld van vrouwen als “slechts een onderdeel van een patriarchaal verhaal”. De taak van de vrouw is dan ook om het (publieke) leven van de man mogelijk te maken. En uiteraard krijgt de rol die de vrouw daarin als de ander op zich neemt niet dezelfde waardering als de publieke, mannelijke rol.
Deze filosofen beschreven dit fenomeen om aan te tonen wat er mis was in de maatschappij. Een aantal feministische golven verder is dit gelukkig niet meer de meest gangbare visie op de rol van de vrouw. Tradwives zijn niet alom geaccepteerd en krijgen voldoende kritiek over zich heen. Maar je ziet wel dat, telkens wanneer feminisme opleeft en meer aandacht krijgt in het publieke debat, anti-feministische geluiden ook meer te horen zijn. De hashtag #tradwife had eind vorig jaar bijna 300 miljoen views. Daarnaast zorgt financiële- en culturele onzekerheid vaak voor meer conservatisme onder een bevolking. Het is dus goed om scherp te blijven op de redenen voor het opkomen van anti-feminisme.

Vrouwen zijn allereerst dochters-van, daarna echtgenotes-van wanneer hun vader ze weggeeft en eindigen in het ideale geval ook nog als moeders-van

Het is mijn keuze!    

Ondanks de anti-feministische aard van hun beweging, gebruiken tradwives juist choice feminism om tegenstanders van repliek te dienen. Zij argumenteren dan als volgt: “Feminisme vecht toch voor de keuzevrijheid van vrouwen? Waarom kan ik dan niet kiezen om me te onderwerpen aan een man?” Simone de Beauvoir zou zich omdraaien in het graf. Onderwerping aan een man kan nooit een doel zijn van het feminisme – dat is juist waar het zich tegen verzet – en kun je nooit met feminisme beargumenteren. Jij bent als vrouw meer dan in dienst van het patriarchaat, jij bent een persoon an sich!

Er ontstaat ook een tegenstrijdigheid wanneer je choice feminism betrekt in de strijd om een traditioneel leven. Traditioneel gezien was een traditioneel leven namelijk helemaal geen keuze, maar een gegeven. Je toekomstpad was nauw uitgestippeld van je ouderlijk huis naar het aanrecht van je man, of je moest je keihard verzetten om daar niet terecht in te komen.
Veel vrouwen zagen dit als hun noodlot. In The Bell Jar schrijft Sylvia Plath bijvoorbeeld over de verstikking die zij in de jaren 50 ervaarde door de verwachtingen om te trouwen en kinderen te krijgen. Maar nu zijn het de tradwives die hetzelfde gevoel van verstikking ervaren bij het leven dat zij op hun horizon zien. Hun noodlot is het leven van een girlboss carrièretijger die, naast de zorg en huishoudelijke taken, dag in dag uit voor een baas moet werken. En zoals ‘alpha-mannen’ dit ‘systeem’ ontvluchten met crypto, aandelen en passief inkomen, ontvluchten tradwives dit door de keuken in te duiken.

Onderwerping aan een man kan nooit een doel zijn van het feminisme – dat is juist waar het zich tegen verzet – en kun je nooit met feminisme beargumenteren

Natuurlijk staan vrouwen achter het aanrecht!

Tradwives ‘kiezen’ dus voor het huishouden in plaats van voor een carrière. Alena Kate Pettitt, een Britse tradwife en blogger van The Darling Academy, heeft het bijvoorbeeld over een ‘natuurlijke orde’ waar vrouwen zich aan dienen te houden: “In een moderne wereld die ons dwingt tot genderneutraliteit, weet [een tradwife] dat dit tegen de wetten van de natuur ingaat”. De keuze ligt dus tussen het goede doen, zoals de natuur het ons voorschrijft, of ‘van God los’ te leven zoals jij het wilt, ongeacht hoe de natuur het heeft voorgeschreven.

Op deze manier verkondigen de tradwives dezelfde argumenten die mannelijke wetenschappers en filosofen eeuwen geleden gebruikten om ervoor te zorgen dat vrouwen nooit meer rechten zouden krijgen. Vrouwen zouden volgens hen niet alleen anders, maar vooral zwakker en irrationeler zijn. Hun enige nut was om kinderen te baren.
Rousseau – vrijwel iedereen die zich in filosofie verdiept krijgt met hem te maken – schrijft dat “vrouwen zijn gemaakt voor het genot van mannen”. Mannen halen hun waarde uit hun kracht, dit is “de wet van de natuur”. Vrouwen daarentegen zijn “overgeleverd aan de oordelen van mannen”. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te vinden in de wetenschap waarin de natuurlijke orde of een vergelijkbaar idee de dominantie van mannen over vrouwen rechtvaardigt.
Het is dan ook een stap terug in plaats van vooruit wanneer vrouwen hun stem en platform gebruiken om te verkondigen dat vrouwen eigenlijk geen autonomie over hun leven horen te hebben. Jaren van activisme en strijd hebben ervoor gezorgd dat vrouwen hun mening mogen geven en gehoord mogen worden. Vervolgens nemen vrouwen die vrijheid om te verkondigen dat vrijheid niet horen te hebben. Als het aan de natuurlijke orde ligt althans. De ‘natuurlijke’ orde – die zogenaamd wetenschappelijk bewijs in stand houdt – waar tradwives heilig in geloven.

Nog even en de slogan ‘het enige recht is het aanrecht’, is niet langer meer een slechte seksistische grap, maar een tradwife levensmotto. Wat mij zorgen baart is dat het niet meer zozeer de mannen, maar de vrouwen zijn die preken over dit leven van huiselijk geluk dat je kunt bereiken als je je vrijheid en macht overdraagt aan je man. In plaats van strenge mannen die je met mooie verhaaltjes lokken om je ‘ware positie’ in het huishouden in te nemen, laten mooi uitgedoste vrouwen in gefilterde Instagram posts en mooi geknipte TikToks zien hoe ze van hun leven van een oneindig veel taarten en zuurdesembroden genieten. En hoewel de vorm anders mag zijn, is de inhoud nog net zo schadelijk als een paar eeuwen geleden.

Nog even en de slogan ‘het enige recht is het aanrecht’, is niet langer meer een slechte seksistische grap, maar een tradwife levensmotto

De algoritme feminist

Instagram en TikTok zijn misschien niet de plek om de discussie te voeren over vrouwenrechten, de ideale balans tussen betaald en onbetaald werk en wie wat aan wie mag opleggen. Algoritmes zijn nou niet bepaald dol op nuance en een filmpje dat deze punten zou aanhalen komt niet zo snel op de voorpagina van een tradwife terecht: zij preken voor de eigen parochie. Des te belangrijker dus om deze discussie offline te voeren. De tradwife-filmpjes verschijnen namelijk wel op de foryou-paginas van miljoenen jonge vrouwen, die nog aan het begin van hun vrouw-worden staan.

Ik zie natuurlijk wel in dat het lastig zal zijn om een doorgewinterde (of misschien beter, door-geherfste) tradwife in te laten zien dat de zogenaamd natuurlijke orde waar ze in gelooft niet echt natuurlijk is. Maar een twijfelende vrouw of onzeker meisje wat feminisme bijbrengen en haar zo mogelijk een 9 tot 5 aan het aanrecht te besparen betekent vrouwen een echte keuze geven. Niemand wordt namelijk als tradwife of feminist geboren, maar iedereen kan er tot een worden gemaakt!

  • Nuhamin Valk

    Nuhamin is student Biomedische Technologie. Uit haar interesse voor wetenschap, cultuur en media probeert ze aandacht te scheppen voor gelijkheid in die velden.

    Bekijk Berichten

by | 26 februari 2024

Meer zoals dit

Zoek artikelen

Vers van de pers

We houden je graag op de hoogte, dus volg ons vooral op de socials!