Als ik je zou vertellen dat het onderwijssysteem niet altijd eerlijk is, zou je misschien verbaasd zijn. Onderwijs lijkt zo objectief; cijfers, toetsen en adviezen zijn toch betrouwbare meetinstrumenten? Maar net zoals een keukenmes zowel brood kan snijden als ongelukken kan veroorzaken, is onderwijs meer dan alleen kennisoverdracht.
Achter het glimmende oppervlak schuilen verborgen obstakels die sommige leerlingen benadelen, zonder dat het opvalt. Hier is mijn verhaal—een verhaal over hoe ik van vwo naar mavo moest door mijn dyscalculie, en over de subtiele rol die genderongelijkheid speelt in het onderwijs.
Genderongelijkheid: Het Subtiele Verschil
Op het eerste gezicht lijkt het onderwijssysteem eerlijk: als je goede cijfers haalt, krijg je een passend schooladvies. Maar onder het oppervlak schuilt een subtiele vorm van genderongelijkheid. Onderzoek toont aan dat meisjes, zelfs bij gelijke prestaties, vaak een lager schooladvies krijgen dan jongens. Dit is niet altijd bewust, maar een gevolg van diepgewortelde stereotypen en verwachtingen.
We zien bepaalde vakken, zoals natuurkunde en informatica, vaak als ‘jongensvakken’, terwijl we meisjes eerder aansporen om richtingen zoals zorg of onderwijs te kiezen. Deze onbewuste verwachtingen beïnvloeden hoe meisjes zichzelf en hun mogelijkheden ervaren, zelfs als ze talent hebben voor uiteenlopende vakgebieden. Gender zou geen rol mogen spelen in de keuzes die jongeren maken. Het onderwijs heeft hierin een cruciale rol om gelijke kansen te bieden, ongeacht geslacht.
Van Vwo naar Mavo: Mijn Strijd met Dyscalculie
Toen ik aan de middelbare school begon, stond ik op het vwo, vol dromen en plannen. Maar al snel liep ik tegen iets aan: dyscalculie. Rekenen en wiskunde waren voor mij een nachtmerrie, en ondanks mijn inzet en doorzettingsvermogen kon ik niet de cijfers halen die nodig waren om op het vwo te blijven. Resultaat? Ik moest afstromen naar de mavo.
Die afstroom voelde als een harde klap in mijn gezicht. Niet omdat ik niet slim genoeg was, maar omdat mijn toekomst leek te worden bepaald door één zwakte: mijn wiskundige onvermogen. Ik kon uitblinken in vakken zoals geschiedenis of Engels, maar het leek alsof dat er niet toe deed. Het onderwijssysteem had weinig begrip voor leerlingen die niet in het standaardplaatje pasten. Als je niet goed was in één belangrijk vak, was dat voldoende om je hele traject te veranderen.
Maiysha Aluy
Maiysha Aluy is een ambitieuze student Marketing & Communicatie aan het Albeda College. Met een passie voor creatieve content en PR, zet ze haar kennis en vaardigheden in tijdens haar stage bij Fresh ‘n Rebel, waar ze zich focust op employer branding en social media. In haar vrije tijd geniet zevan het ontdekken van nieuwe trends, het bijhouden van de laatste ontwikkelingen in de marketingwereld, en het doorbrengen van tijd met vriendinnen. Gedreven door een sterke wil om te groeien, is ze klaar om een blijvende indruk achter te laten in het vakgebied.
Ingebouwde Vooroordelen in het Onderwijs
Het is verbazingwekkend hoe diep vooroordelen in onze systemen geworteld zitten, vaak zonder dat we het doorhebben. Denk bijvoorbeeld aan hoe airbags in auto’s werden getest op het lichaam van een gemiddelde man, met als gevolg dat vrouwen een hoger risico lopen bij ongelukken. Zo ervaren leerlingen zoals ik de vooroordelen in het onderwijs. Het systeem houdt vaak geen rekening met degenen die niet in het standaardmodel passen.
Mijn ervaring, dat ik naar de mavo moest omdat ik niet goed was in wiskunde, laat zien hoe het onderwijssysteem vaak geen ruimte biedt voor talenten buiten de standaard vakken. Dit zijn niet zomaar ongelijke kansen, maar structurele obstakels die veel leerlingen tegenhouden.
Het onderwijssysteem houdt geen rekening met degenen die niet in het standaardmodel passen.
Mijn Feministisch Inzicht: Gelijke Kansen Voor Iedereen
Voor mij is dit waar feminisme om draait. Het gaat niet alleen over vrouwenrechten, maar over het afbreken van systemen die ongelijkheid creëren, ongeacht gender of andere beperkingen. Feminisme is vechten voor een onderwijssysteem dat niet oordeelt op een enkele beperking of stereotype. Een systeem waarin een leerling met dyscalculie niet wordt afgeschreven omdat hij of zij niet in het standaardmodel past. Waar meisjes worden aangemoedigd om hun dromen na te jagen, ook als die in technische richtingen liggen.
Het probleem zit niet in degenen die ons onderwijzen, maar in de structuren die al jaren hetzelfde zijn gebleven. Deze structuren houden onbewust vooroordelen in stand, waardoor cijfers en adviezen misschien objectief lijken, terwijl ze dat vaak niet zijn. Onderwijs zou eerlijk moeten zijn, en dat kan alleen als we de onzichtbare obstakels erkennen en aanpakken.
Mijn Weg
Ondanks deze obstakels weigerde ik op te geven. Nadat ik was afgestroomd naar de mavo, vervolgde ik mijn weg naar het mbo. Hier ben ik nu bezig met een opleiding tot marketing & communication specialist. Eindelijk kreeg ik de kans om uit te blinken in vakken die me echt lagen, en dat gaf me het zelfvertrouwen terug dat ik had verloren. Hoewel ik nu nog midden in mijn mbo-opleiding zit, droom ik ervan om door te stromen naar het hbo, en wie weet zelfs naar de universiteit.
Mijn verhaal bewijst dat er geen vastomlijnd pad is naar succes. Iedereen bewandelt zijn eigen route, en ook al lijken de barrières soms onoverkomelijk, er zijn altijd manieren om je doelen te bereiken.
Structuren in het onderwijs houden onbewust vooroordelen in stand, waardoor cijfers en adviezen misschien objectief lijken, terwijl ze dat vaak niet zijn.
Onderwijs als Kans of Belemmering?
Het idee dat onderwijs dé manier is om verder te komen in het leven, klopt alleen als het systeem eerlijk is. Mijn ervaring met dyscalculie en afstromen is slechts één voorbeeld, maar het vertelt een verhaal dat voor veel leerlingen geldt. Onderwijs zou een middel moeten zijn om ongelijkheid te doorbreken, niet om het in stand te houden.
Zoals onderwijskundige Marion Kogge het verwoordde: “Onderwijs mag geen rigide systeem zijn waarin kinderen hun kansen verliezen door vastgeroeste structuren. Het moet een dynamische plek zijn waar ieder kind, ongeacht hun beperkingen of achtergrond, de mogelijkheid krijgt om te groeien.” Dat geloof ik ook.
Oproep: Maak het Onderwijs Eerlijker
We kunnen niet langer wegkijken van deze onzichtbare barrières. Het is tijd om te erkennen dat onderwijs niet voor iedereen gelijk werkt en dat we deze ongelijkheden actief moeten aanpakken. Net zoals een scheermes niet genderneutraal is ontworpen, zo is het onderwijssysteem dat ook niet.
Laten we stoppen met het accepteren van deze ongelijkheden als vaststaande feiten. Laten we ze zien als uitdagingen die we moeten en kunnen overwinnen. Pas dan kunnen we echt zeggen dat onderwijs een kans biedt voor iedereen.
Dus, als je ooit hebt gevoeld dat het systeem je tegenhield — of het nu door dyscalculie, gender of iets anders was — weet dan dat dit niet het einde hoeft te zijn. We kunnen onze weg vinden, obstakels overwinnen, en laten zien dat we, ongeacht de uitdagingen, ons volledige potentieel kunnen bereiken.
Laten we stoppen met het accepteren van ongelijkheden als vaststaande feiten. Laten we ze zien als uitdagingen die we moeten en kunnen overwinnen.
