In Nederland is de gemiddelde loonkloof tussen mannen en vrouwen 15%. Een deel hiervan valt te verklaren, maar daarna blijft er zo’n 6% over; de ‘onverklaarbare loonkloof’. Dit kan te maken hebben met discriminatie of bijvoorbeeld met een gat in de loopbaan vanwege de komst van kinderen. Een minder bekende factor is daarentegen de salarisonderhandeling. Gemiddeld gezien durven vrouwen minder vaak dan mannen om een hoger salaris te vragen, met als gevolg dat salarisverschillen blijven bestaan. Dat is natuurlijk niet meer van deze tijd. Daarom besloot Feminer de belangrijkste tips voor salarisonderhandeling op een rijtje te zetten.
Ook Valéry Oude Groen-van Rijswijk, docent Interdisciplinaire Sociale Wetenschap, ziet genderverschillen bij salarisonderhandelingen. Volgens haar zijn veel vrouwen opgevoed met het idee dat bescheidenheid de mens, maar in bijzonder het meisje siert. “Vrouwen kunnen goed voor anderen onderhandelen maar vinden het moeilijk om dit voor zichzelf te doen omdat ze gesocialiseerd zijn met het idee dat een meisje aardig, lief en bescheiden moet zijn. Hard onderhandelen voor een salaris past niet direct bij dit beeld.” Beter leren onderhandelen kan de loonkloof helpen dichten, iets waar het anno 2020 hoog tijd voor is.
Vrouwen zijn opgevoed met het idee dat ze lief moeten zijn; onderhandelen past niet in dat plaatje
Ondanks de economische gevolgen van de corona crisis worden er nog steeds in allerlei sectoren nieuwe mensen aangenomen, dus gaan salarisonderhandelingen – nu via online kanalen – gewoon door. De tips voor face-to-face onderhandelen gelden ook online, al komen hier een aantal extra dingen kijken.
Feminer vroeg Valéry om haar gouden tips op het gebied van salarisonderhandeling met ons te delen (en voegde daar zelf een speciale quarantaine tip aan toe!).
1. Een goede voorbereiding is het halve werk
Vaak kun je aan personeelszaken gegevens opvragen over salarisschalen, zo krijg je een goed beeld van waar je op in kan zetten tijdens de onderhandeling. Is dit niet mogelijk of wil je nog meer vergelijkingsmateriaal? Zoek dan online naar de salarissen bij vergelijkbare functies en vraag in je omgeving wat je vrienden met enigszins vergelijkbare functies verdienen. Je kunt ook de salarischeck doen van de FNV, die geeft op basis van de details die jij invoert over jouw situatie (beroep, regio, jaren gewerkt, opleiding etc) een minimum, maximum en gemiddeld salaris.
2. Bepaal jouw streefbedrag
Bedenk op basis van jouw research welk bedrag jij graag wilt ontvangen en zet in eerste instantie hoger in dan dit bedrag. De kans dat een werknemer meteen akkoord gaat met jouw voorstel is namelijk niet groot, je zult altijd wat lager uitkomen. Anticipeer hier dan ook op door hoger in te zetten.
3. Laat de werkgevers eerst komen met een bod
Vaak proberen zij jou eerst een voorstel te laten doen zodat zij niet een hoger bedrag noemen dan wat jij zelf in gedachten had. Voorkom dit door voet bij stuk te houden en hen te laten aftrappen.
4. ‘Nee’ is pas het begin van de onderhandeling – niet het einde
Dat één bepaald voorstel is afgewezen, betekent niet dat er geen overeenstemming bereikt kan worden. Gebruik ook andere aspecten van de arbeidsvoorwaarden in de onderhandeling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
- Betaalde opleidingstrajecten. Deze zijn voor beide partijen aantrekkelijk. Voor werkgevers omdat opleidingstrajecten fiscaal aftrekbaar zijn en voor jou omdat je hiermee je kennis en vaardigheden verder kunt uitbreiden, om zo in de toekomst betere vervolgstappen te kunnen zetten.
- Extra vakantiedagen. Deze zijn het onderhandelen waard, want je kunt nooit genoeg vakantie hebben natuurlijk!
- De pensioenregeling, ook deze kan jou veel opleveren qua financiële zekerheid in de toekomst. Je kan hier niet vroeg genoeg mee beginnen!
Zie deze verschillende onderdelen als een soort puzzelstukjes. Door deze op andere manieren in elkaar te leggen kan je uiteindelijk tot een puzzel komen waar zowel de werkgever als jijzelf zich in herkent.
5. Impression management is key
Het is belangrijk om doelgericht en to the point te onderhandelen. Draai er niet omheen en wees gewoon eerlijk over jouw wensen. Taalgebruik als: ‘misschien is het een idee dat…’ of veel ‘uhm’ zeggen, kan bijdragen aan een onzekere indruk en dit is niet goed voor je onderhandelingspositie. Oefen met je vrienden/ouders/buren om zelfverzekerder te zijn en laat hen eventuele stopwoordjes of non-verbale communicatie benoemen die een onzekere indruk wekken. Je hoeft niet perse ‘hard’ te onderhandelen, helder onderhandelen is het belangrijkst.
Je hoeft niet hard te onderhandelen; helder onderhandelen is key
6. Trek een broek aan!
Mocht je door de omstandigheden online over je salaris moeten onderhandelen dan zijn er nog een paar extra dingen van belang. Hoewel dat mensen jou niet helemaal kunnen zien, is het toch belangrijk om je van top tot teen aan te kleden (zoals je hopelijk bij een normaal gesprek ook doet). Dus geen blouse op een joggingbroek. Dat helpt jou zelf ook om in een professionele sfeer te komen, ondanks het feit dat je gewoon in je studentenkamertje/ouderlijk huis of appartement zit.
Het laatste waar je wilt dat je onderhandeling op vastloopt is je internetverbinding, check deze dan ook goed van tevoren. Zorg tot slot dat je achtergrond neutraal is, zodat deze niet afleidt doordat het bijvoorbeeld volhangt met persoonlijke foto’s van stapavondjes met vrienden of vakantiekiekjes. Dat staat niet professioneel en leidt af.
Onthoud goed dat onderhandelen niet vreemd is, het hoort er gewoon bij. Wees zeker van jezelf en beschouw jezelf als een waardevolle toevoeging voor de organisatie, hier mag best wat tegenover staan. Go for it!
