Aging like fine wine. Dat wil toch iedereen… Niet gek dus dat onze tijdlijn vol staat met trends zoals baby botox. Maar waarom voelen we al druk om aan botox te beginnen, nog voordat de eerste rimpels verschijnen?

Volgende week word ik 26. Een leeftijd waarop mensen — eigenlijk vooral mannen — mij blijkbaar gerust willen stellen dat ik er toch echt niet zó oud uit zie. Naast licht geïrriteerd, voel ik me ook opgelucht (wat me dan weer irriteert). Ik wil jong blijven. Of ja… er jong uit blijven zien.

Jong blijven met baby botox

Mijn telefoon heeft dit ook door. Sociale media confronteren mij continu met het nieuwste wapen in de strijd tegen een verouderende huid: baby botox. Bij deze behandeling gebruik je een kleinere hoeveelheid botox dan bij een gewone botoxbehandeling. Het resultaat? Ongeveer vier maanden lang minder rimpels. Als je die überhaupt al hebt. Baby botox is ook bedoeld om toekomstige rimpels te voorkomen. 

Ik ben niet de enige. Baby botox is een ware trend op sociale media onder Gen Z. Vooral het preventieve effect van baby botox trekt de aandacht, aangezien zelfs de oudste Gen Z’ers (geboren in 1996) de 30 nog niet bereikt hebben. 

Artsen raden af om voor je 25e met botox te beginnen, maar met mijn 26 jaar ben ik dus in principe rijp voor baby botox, desnoods puur ‘preventief’. Baby botox om het gebruik van grote mensen botox uit te stellen? Fronsend kijk ik mezelf aan in de spiegel: tja, als ik weer ontspan blijft daar toch een lijntje achter op mijn voorhoofd.

Sociale media confronteren mij continu met het nieuwste wapen in de strijd tegen een verouderende huid: baby botox.

Keuzevrijheid

De vanzelfsprekendheid waarmee influencers vertellen dat zij iets aan deze lijntjes laten doen, brengt cosmetische ingrepen uit de taboesfeer. Hierdoor kunnen we vrijer kiezen hoe we persoonlijk tegenover botox en fillers staan (al valt hier ook het een en ander op aan te merken). Al hoop ik deze keuze toch nog een aantal jaar voor me uit te schuiven.

Toch zijn er redenen om te fronsen over de baby botox trend. Het is niet de baby botox zelf waar ik bezwaren tegen heb. Ik maak mij eerder zorgen om de dynamieken die de trend onthult: een dwingend schoonheidsideaal voor vrouwen, de machtige cosmetische industrie en het effect van sociale media hierop.

Toch zijn er redenen om te fronsen over de baby botox trend.

Een eeuwenoud schoonheidsideaal

Weerzin tegen rimpels is geen nieuw fenomeen. Historische vrouwen zochten al creatieve manieren om de huid jong te houden. De beroemde Egyptische koningin Cleopatra baadde in ezelinnenmelk. En de invloedrijke Oostenrijks-Hongaarse keizerin Sisi gebruikte gezichtsmaskers van kalfsvlees en aardbeien.

Nog steeds stelt de samenleving hogere eisen aan het uiterlijk van vrouwen dan van mannen. Door deze dubbele standaard mogen mannen zichtbaar ouder worden, terwijl wij als vrouwen deze luxe niet hebben. Over de rimpels van keizer Frans Jozef, Sisi’s man, lees of hoor ik nooit wat.

De cosmetische industrie 

Rondom het jong houden van de huid is een hele industrie ontstaan. Zelf kocht ik een paar jaar geleden al een keer de oudere zus van de baby botox: anti-aging gezichtscrème. Op tv zag ik dat je hiermee moet beginnen voordat je rimpels krijgt. Ik ben absoluut niet de enige die geld uitgeeft om er jong uit te blijven zien.

Wereldwijd was de markt voor anti-aging producten, van crèmes tot botox, in 2023 ongeveer 47 miljard waard, met een verwachte groei tot bijna 80 miljard in 2030. Ook in Nederland groeit deze markt. Het Erasmus MC onderzocht dat het gebruik van fillers tussen 2019 en 2022 met 80% steeg. Het gebruik van botox verdubbelde zelfs. Hierdoor verdubbelde het aantal cosmetische klinieken.

Tegelijkertijd ken ik weinig mannen met een skin care routine. Ook cosmetische ingrepen zoals baby botox zijn vooral populair onder vrouwen. Niet verrassend, want in reclames blijft de cosmetische industrie vasthouden aan stereotypen: voor vrouwen ligt de nadruk op schoonheid, terwijl vergelijkbare reclames voor mannen draaien om functionaliteit.

Het gebruik van fillers steeg tussen 2019 en 2022 met 80%. Het gebruik van botox verdubbelde zelfs.

Het effect van sociale media

Sociale media bieden de cosmetische industrie de mogelijkheid om hun reclame te personaliseren op basis van onze individuele wensen en behoeften. Hierdoor is het geen toeval dat baby botox juist onder jonge vrouwen uitgroeide tot een trend. Zo werkt het:

Mijn tijdlijn staat vol met millennials die beweren dat Gen Z’ers snel en lelijk verouderen: aging like milk. Hierdoor vraag ik mij af: zie ik eruit als zure melk? Het algoritme onthoudt dat ik blijf hangen bij deze video’s en concludeert dat ik onzeker ben over toekomstige rimpels. Het denkt dat ik wellicht geïnteresseerd ben in baby botox en toont me gerichte reclames.

Hierdoor is het geen toeval dat baby botox juist onder jonge vrouwen uitgroeide tot een trend.

De invloed op jongeren

Helaas is dit niet alleen bij mij het geval, maar ook bij veel jongere vrouwen. De UvA onderzocht dat sociale media het zelfbeeld van jongeren tussen de 14 en 17 negatief beïnvloeden. Ook hier komt de dubbele standaard om de hoek kijken. Bijna de helft van de meiden voelde zich slechter over zichzelf door sociale media, vergeleken met minder dan een kwart van de jongens.

NOS Stories onderzocht dat minderjarigen regelmatig reclames tegenkomen voor cosmetische ingrepen, die inspelen op hun onzekerheden. Influencers vertellen dat zij zich een stuk zelfverzekerder voelen door de cosmetische ingreep. Minderjarigen zijn kwetsbaarder voor beïnvloeding door reclame dan volwassenen. Het is dan ook verboden om reclame te maken voor cosmetische ingrepen onder minderjarigen. Extra zorgwekkend dus dat dit wel gebeurd.  

NOS Stories onderzocht dat minderjarigen regelmatig reclames tegenkomen voor cosmetische ingrepen, die inspelen op hun onzekerheden.

Hoewel in mindere mate, hebben reclames voor cosmetische ingrepen ook een bewezen effect op jongeren tussen de 18 en 25 jaar. Onderzoek van sociaal wetenschapper Anne-Mette Hermans toont aan dat zij cosmetische ingrepen normaler gaan vinden wanneer ze vaker content hierover zien. Daarnaast zijn zij eerder bereid zelf een cosmetische ingreep te ondergaan. 

Deze normalisering op sociale media verklaart waarom cosmetische ingrepen de laatste jaren een prominentere rol zijn gaan spelen in het anti-aging debat. In tien jaar tijd verdubbelde het aantal 18- tot 25-jarigen dat een cosmetische ingreep liet doen.

En nu?

Botox trending onder vrouwen zonder rimpels. Op het eerste gezicht een bizarre ontwikkeling, maar toeval is deze trend zeker niet. De cosmetische industrie zet baby botox strategisch in de markt tussen jonge, soms zelfs minderjarige, vrouwen die onzeker zijn gemaakt door een dwingend schoonheidsideaal. Sociale media versterken deze dynamiek. Het toppunt is dat botox nu trending is onder vrouwen zonder rimpels.

Voorlopig ga ik in ieder geval nog niet beginnen met botox. Maar wat ik een paar jaar en een paar rimpels verder doe? Dat kan ik je eerlijk gezegd niet vertellen.