Mannenharten, ze kunnen van goud zijn, of van steen. Soms breken ze vrouwenharten, een andere keer zijn ze hartverwarmend. Daarnaast is ook algemeen bekend (maar niet onderzocht) dat mannen zich stoer voor doen maar eigenlijk maar een heel klein hartje hebben. Dan het vrouwenhart… Eén-groot-raadsel, toch? De reden? De vrouwencardiologie loopt enorm achter. Wetenschappelijk (hart)onderzoek wordt van oudsher, en nog bijna altijd, op mannen uitgeoefend. Vrouwen geven met schommelende hormoonspiegels een te instabiel beeld. Zelfs proefdieren zijn daarom vaak van het mannelijk geslacht. Door al dat ‘mannelijke’ onderzoek, zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen lange tijd over het hoofd gezien. De man was de norm, hartklachten bij vrouwen waren vager en werden door de gezondheidszorg afgedaan als óf overgangsklachten, gezeur of zelfs ‘hysterie’.
Bij hartproblemen krijgen vrouwen te maken met andere symptomen dan mannen. Omdat elk onderzoek ontbrak, werden de afgelopen eeuw, en nog altijd, veel vrouwen met hun klachten naar huis gestuurd. En dat leidt tot nare gevolgen. Zo was er een 46-jarige vrouw met klachten als migraine, een miskraam en veel misselijkheid. Deze vrouw werd doorverwezen naar de psychiater. Later bleek dat ze leidde aan een vernauwing van haar vaten. Syndroom X, is ook wel de verzamelnaam voor onbegrepen hartklachten bij vrouwen. Een globale omschrijving van een hele groep zeer complexe problemen, waar eigenlijk tot voor kort geen aandacht aan werd besteed.
En dat heeft nog een andere aanwijsbare oorzaak: jarenlang werd de cardiologie gedomineerd door mannen. Vrouwelijke cardiologen werden minder serieus genomen en dat had gevolgen. Hoogleraar cardiologie voor vrouwen dr. Angela Maas (tevens aanwezig bij de tweede editie van het Feminer) vertelt: ‘Toen ik in 2012 de eerste leerstoel vrouwencardiologie kreeg, ontving ik van een collega een haatmail. Dat ik maar in de Efteling moest gaan werken omdat ik in sprookjes geloofde’. Van sprookjes is in dit geval niet echt sprake, eerder van een nachtmerrie. Zo overlijden er in Nederland nog altijd wekelijks, ik herhaal wekelijks, vrouwen door een gemiste diagnose, volgens Angela Maas. Samen met cardioloog Janneke Wittekoek pleit zij dan ook voor meer bewustwording onder vrouwen zelf, maar ook bij hun collega-cardiologen en huisartsen.
Vorig jaar was Hoogleraar dr. Belle Derks aanwezig bij het Feminer. Zij doet onderzoek naar gendergelijkheid op de werkvloer en sprak op het Feminer 2018 over een zogenaamd ‘vrouwenquotum’. Ze constateerde in een van haar onderzoeken dat een vrouwenquotum resulteert in meer vrouwen op de werkvloer. Dit resulteert dan weer in het feit dat er meer aandacht is voor het vrouwelijke geslacht, in dit geval dus het vrouwenhart. Ik denk dat een vrouwenquotum ook in de geneeskunde zeer effectief kan zijn. Het werkt zelfs twee kanten op: niet alleen vrouwelijke cardiologen, maar juist ook vrouwelijke patiënten worden de dupe van de dominerende mannenwereld. Het is dus tijd voor gelijke kansen voor zowel de vrouwelijke cardiologen als de vrouwelijke patiënten!
Rob de Nijs zingt: ‘er is geen banger hart dan dat van mij’. Toch blijkt zijn songtekst anno 2019 achterhaald. Het vrouwenhart heeft namelijk alle reden bang te zijn. Doordat nog geregeld de verkeerde, verouderde, behandelmethode wordt voorgeschreven, zijn vrouwen(harten) nog altijd de dupe met ernstige gevolgen. Volgens Angela Maas is het hoog tijd om te komen met een ‘masculien’ en ‘feminien’ klachtenpatroon. Voor deze ene keer hebben vrouwen wél de behoefte aan ongelijkheid. Tijd voor een drastisch gebroken hart!
Floor Doppen
